Dag 1 bij Tristan
We weten sinds gisteren dat we in verband met de uitbraak van bacteriële bronchitis niet bij Edinburgh (de Settlement) zouden kunnen landen, dat is zeker niet waar we op gehoopt hadden en als we rond twaalf uur bij Tristan aankomen valt de aanblik van het dorp op zwemafstand niet bij iedereen even goed. Ook landen op Nightingale is niet toegestaan, op dat eiland wacht een zevental Tristani tot de ergste uitbraak op Tristan over is voordat ze weer naar huis kunnen. En zoals het een consequente ambtenaar betaamt beslist de Administrator dat we in het kader “gelijke monniken, gelijke kappen” ook geen contact met die mensen mogen hebben. Het wordt dus een dagje wachten, wachten tot de wind afneemt en dan wachten tot ook de oceaandeining wat minder wordt. Als de golfslag voldoende afneemt kan de Plancius een zodiac met de dokter naar de kant kan sturen, of kan de reddingboot de haven van Edinburgh verlaten om de medicijnen op te halen. Uiteindelijk lukt geen van beide. We stomen ten noorden van Tristan van oost naar west, en weer terug. Niet de meest avontuurlijke middag dus, maar wel één met fraai weer. Dermate fraai en warm dat er ’s middags op het bovendek hoorntjes met bolletjes vanille-ijs met Grand Marnier of Amaretto geserveerd wordt. Zelfs toen we Ushuaia verlieten was het niet zo druk op dek 7, en de rest van de reis stonden er nooit meer dan 15 vrouw/man en daarvan waren de meesten Inezia-deelnemers. Gratis ijs en drank wordt blijkbaar zeer gewaardeerd en het uitzicht op Tristan is bijzonder fraai.
Terwijl we zo in het zonnetje op het bovendek staan met onze ijsjes komen alle karakteristieken van het eiland die ons tijdens de voorbereiding of tijdens één van de vele lezingen aan boord zijn opgevallen voorbij. Het lavaveld dat ontstond tijdens de laatste uitbarsting van de vulkaan in 1961 (nu in gebruik als vuilstortplaats), de Settlement met het kerkje, en het café tegenover de pub (zodat je kunt uitwijken wanneer de pub in overeenstemming met de Engelse horecawetten dicht moet). De begraafplaatsen vol met exotische planten (hoewel ook op Tristan vrij strenge Biosecurity regels rond exotische planten gelden). De haven die ook nu nog versterkt wordt met grote betonnen staketsels die de deining uit het noordwesten moeten temperen en de Potato Patches waar veel Tristani een landje met aardappelen en groenten hebben en waar wij van plan waren de Tristan Lijster te zoeken. We hebben uren de tijd om er naar te kijken want de rest van de dag (en nacht) blijven we heen en weer varen. Vannacht en morgen wordt iets meer wind verwacht dan we vandaag hadden maar we kruipen met de Plancius tegen de oostzijde van het eiland om in de luwte de nacht door te brengen.
Dag 2 bij Tristan
We worden wakker terwijl we iets ten noordoosten van Tristan heen en weer cruisen, de zee is nog steeds vrij ruig en er staan 25 knopen wind zodat het er voor zodiac-werk nog niet zo goed uitziet, laat staan voor een landing op Inaccessible. Rond tien uur koersen we plotseling richting Edinburgh en even later zien we de rode reddingboot van Tristan met grote snelheid naderen. Met het opkomende tij is de deining vóór de havenmond tijdelijk minder en Conrad Glass maakt daar meteen gebruik van. De grote rode tas met medicijnen wordt door de bemanning van de Plancius vakkundig overgedragen en in ruil krijgen zij de stempelset van Conrad zodat al onze paspoorten een fraai Tristan stempeltje kunnen krijgen. We kunnen dan wel niet aan land om het eiland te verkennen en de wereldberoemde gebreide Pinguïns van Tristan aan te schaffen maar dat stempel is binnen… Direct na deze uitruil spoedt het reddingssloepje zich terug richting haven waarbij het regelmatig nagenoeg verticaal uit het water los lijkt te komen. De weersomstandigheden kunnen in dit deel van de Atlantische Oceaan pijlsnel wisselen en Conrad neemt geen risico om buiten de haven te stranden.
De Plancius kiest na de overdracht meteen een koers richting Nightingale en de kleinere eilanden Stoltenhoff en Alex voor een uitgebreide tour rond die eilanden. Indrukwekkende eilanden maar wel iets kleiner dan we ons hadden voorgesteld, zeker wanneer je weet dat in en onder de begroeiing op die rotsen miljoenen paren zeevogels broeden. Tijdens het hoogtepunt van de broedtijd (een maand of drie geleden) moet de zee hier werkelijk koken van de vogels. Tijdens de vaartocht zien we ook nu enorm veel vogels, vooral vele vele honderden Grote Pijlstormvogels (Great Shearwater) , maar ook nog steeds forse aantallen witbuikige Zwartbuikstormvogeltjes, tientallen Donsstormvogels (Soft-plumaged Petrels), Zwarte Albatrossen en eindelijk weer eens enkele Tristan Albatrossen die we aan de noordzijde van Tristan niet of nauwelijks zien. Tweehonderd jaar menselijke aanwezigheid (en al hun honden, ratten en muizen) hebben er voor gezorgd dat de aantallen broedvogels op Tristan slechts een fractie zijn van de aantallen op Nightingale en Inaccessible, en dat terwijl Tristan met 96 km2 vele malen groter is dan die twee andere eilanden . Rond de eilanden ook weer aardige aantallen Zuidpoolsterns (Antarctic Terns), vooral volwassen vogels maar ook enkele vers uitgevlogen juvenielen die nu en dan bedelend op zee gaan zitten en daar van een oudervogel een vis krijgen. Rond lunchtijd is het rondje klaar en terwijl wij rustig zitten te eten zet de bemanning weer koers naar Tristan.
Na de lunch komen we weer bij Tristan aan. Bij Sandy Point aan de oostzijde van het eiland zijn geen mensen, en we hebben toestemming om daar voet aan wal te zetten. Voorwaarde daarvoor is natuurlijk dat je er met een zodiac kunt landen en dat kan alleen wanneer je veilig aan boord van zo’n rubberboot kunt stappen. Hoewel de bemanning tal van trucs uitprobeert gaat het bij stap 1 al mis. De gangway die we allemaal moeten gebruiken om van en aan boord te komen is door de deining volstrekt onveilig, het ene moment een meter onder water, het volgende op ruim anderhalf erboven. Een zodiac kan daar uiterst eenvoudig onder verzeild raken met alle gevaren van dien. De operatie wordt dus afgeblazen en we varen de rest van de middag rustig aan de oostzijde rond. Voor vogels blijkt dat prima te zijn. We zien vele honderden Langvleugelstormvogels (Great-winged Petrels), meer dan in de week hiervoor opgeteld en vaak op vrij korte afstand langs het schip zodat zeker de fotografen een prima middag hebben. Daarnaast zien enkele van ons hun vierde Witkapalbatros (Shy Albatros) voor deze trip, broedvogel van Nieuw-Zeeland en Australië die buiten het broedseizoen tussen de 35e en 50e breedtegraad rond de Zuidpool zwerven. De afstanden die zeevogels overbruggen blijven bij iedereen aan boord zeer tot de verbeelding spreken.
Morgen is onze laatste dag in de Tristan archipel. Vannacht passeert een klein frontje met wat wind en regen maar in de middag zou de wind sterk moeten afnemen. We zijn benieuwd, maar nog niet optimistisch over onze kansen op zodiacvaarten of zelfs landingen. Eens te meer wordt iedereen duidelijk dat het op dit soort expeditiereizen werken met de elementen is, en geen pretpark waar je gegarandeerd van de ene in de andere attractie kunt rollen.
Pim Wolf
Oost van Tristan da Cunha, 37.04.11 Z / 12.10.21 W
Zelf mee met de Atlantic Odyssey? Kijk hier voor meer informatie.
Liever een vogelcruise met een zeer lage prijs? Kijk dan naar Biskaje Pelagic.
Of liever een vogelcruise dichterbij huis? Kijk dan naar de North Atlantic Odyssey.